Bosna Hersek – Tarihi Nüfus Sayımına Doğru

Bosna Hersek ve Boşnak diasporasınının yaşadığı ülkelerdeki tüm cami ve mescitlerde, Bosna Hersek Reis ul Uleması Kavazoviç’in, 1 15 Ekim tarihleri arasında yapılacak nüfus sayımıyla ilgili hutbesi okundu. Hutbede, nüfus sayımında özellikle etnik haneye “Boşnak” yazdırılması konusunda cemaate uyarıda bulunudu

Bosna Hersek’teki tarihi nüfus sayımına sayılı günler kala, Bosna Hersek İslam Birliği (Diyanet İşleri Başkanlığı), ülkede ve yurt dışında yaşayan Boşnaklar’ı nüfus sayımı konusunda dikkatli olmaları için uyardı.

Bosna Hersek’te, 1991 yılından itibaren ilk kez 1-15 Ekim tarihleri arasında yapılacak olan nüfus sayımı, ülkenin nüfusuna, vatandaşlarının eğitim ve maddi durumlarına dair birçok konuya netlik kazandıracağı gibi, sayımdan çıkacak sonuçlar, ülkedeki temsiliyette de önemli etkiler doğuracak. Bu kapsamda Bosna Hersek ve Boşnak diasporasınının yaşadığı ülkelerdeki tüm cami ve mescitlerde, cumada, Reis-ul Ulema Hüseyin Kavazoviç’in, 1-15 Ekim tarihleri arasında yapılacak nüfus sayımıyla ilgili hutbesi okundu.

Kavazoviç, hutbesinde, bir ulusun, kültürün, geleneklerin hayatta kalabilmesinin, o ulusun ahlak kriterlerini hayata uygulamasıyla alakalı olduğunu ve bir ulusun kendi kökenlerinin korumasının, kendi geleneklerini ve ruhunu geliştirmesinin diğer uluslar tarafından da değerli olarak kabul edildiği ifadelerine yer verdi.

“Göklerin ve yerin yaratılması, dillerinizin ve renklerinizin farklı olması da O’nun (varlığının ve kudretinin) delillerindendir. Şüphesiz bunda bilenler için elbette ibretler vardır” ayetiyle nüfus sayımı konusuna dini boyuttan yaklaşan Kavazoviç, tarihin her döneminde diğerlerinden farklı olan milletlerin var olduğunu hatırlattı.

Bosna Hersek’te, 22 yıl aradan sonra ilk kez yapılacak olan ve sonuçları itibariyle son derece büyük öneme sahip olan nüfus sayına sayılı günler kala ülkede ve yurt dışında yaşayan Boşnaklar’a son kez uyarıda bulunan Kavazoviç, hutbesinde, “Kendinizi, etnik anlamda Boşnak, dini anlamda İslam dinine mensup olarka tanımlayıp, dil olarak ise Boşnakça’yı seçin” ifadelerini kullandı.

-“Nüfus sayımı ülkemiz için son derece önemli”-

Yakın bir zamanda, nüfus sayımının başlayacağını hatırlatan Kavazoviç, şu ifadeleri kullandı:

“Nüfus sayımı ülkemiz için son derece önemli bir olay. Bu, Bosna Hersek’te yaşayanlar için olduğu kadar, vatanlarından uzakta yaşamak zorunda kalmış soydaşlarımız için de önemli. Bu sayımın sonuçları, ülkemizde önemli sonuçlar doğuracaktır. Nüfus sayımı sonuçlarına göre, ülkede yaşayan etnik yapı belirleneceği gibi, vatandaşlarımıza dair malvarlıkları da netlik kazancaktır. Ayrıca, yine nüfus sayımı sonuçlarına göre, ülkede yaşayan insanlara dair daha birçok konuda bilgi sahibi olacağız. Tüm bu veriler, hem ulusal hem de uluslararası bağlamda geçerli olacaktır. Unutmayın ki son nüfus sayımındaki (1991) veriler gerek politik gerekse diğer alanlarda yapılan müzakerelerde kaynak olarak kullanılmıştı.”

Nüfus sayımında vatandaşlara sorulacak “etnik ve dini kimlik ile dil” sorularına, dikkat edilmesi gerektiğine vurgu yapan Kavazoviç, “Bizim dinimiz İslam’dır.Bu yüzyıllardır böyleydi. Ayrıca, etnik anlamda Boşnak olduğumuzu ve dilimizin de Boşnakça olduğunu söyleyeceğiz. Bunu babalarımız ve dedelerimiz de söylerlerdi. Ancak bu onlara yasaklanmıştı. Allah’a şükürler olsun ki, şimdiki nesil milli adımız olan Boşnak ile ana dilimiz olan Boşnakça’yı geri getirme fırsatına sahip” ifadelerini kullandı.

Bosna savaşı sırasında evlerini terk etmek zorunda kalmış ve halen yurt dışında yaşayan Boşnaklar’a da seslenen Kavazoviç, hutbesinde, “Soykırım ve etnik temizlik, bizim pasifliğimizle ödüllendirilemez. Mücadelemiz daim olmalıdır. Savaştan önce Foça, Vişegrad, Rogatica, Srebrenitsa, Zvornik, Biyelyina, Banya Luka, Priyedor, Dervent, Mostar, Trebinye, Livno ve daha birçok şehirde yaşayan soydaşlarımız, eğer sizler bu sayımda kendi şehirlerinizde sayılmazsanız, orada zaten sizden başka sayılacak kimse de olmayacak” ifadelerine yer verdi.

Kavazoviç, son olarak, ülkede yaşayan Sırp ve Hırvatlar’dan da savaş öncesinde ikamet ettikleri yerde sayılmalarını bunun ülkenin çok etnikli yapısını koruyacağını kaydetti.

-En son nüfus sayımı 1991 yılında yapılmıştı 

Bosna Hersek’te en son 1991 yılı Mart ayında yapılan nüfus sayımına göre, ülkede yüzde 43’ü Boşnak, yüzde 31’i Sırp ve yüzde 17’si Hırvat olmak üzere yaklaşık 4 milyon 370 bin kişinin yaşadığı tespit edilmişti. Ülkede, savaştan sonra ülkedeki Boşnak, Sırp ve Hırvatlar arasındaki anlaşmazlık nedeniyle nüfus sayımı şimdiye kadar yapılamamıştı.

Kaynak: Haberler ve AA