Bosna Hersek Şanlı Tarihine Kısa Bakış

M.Ö. 29 BİN: Bosnalılar Avrupa’nın en eski piramitlerini inşa ediyor. Bosna piramitleri üzerinde yapılan araştırmalar (hâlâ çok sınırlı) neticesinde dünyaca bilinen ve kabul edilen gelişmiş medeniyetin yaşı 20 bin sene ilerlemiş oluyor.

M.Ö. 19 BİN: Bosna piramitlerinde geçen senelerde yeni keşfedilen yazılar/eserler meydana getiriliyor.

M.Ö. 2 BİN: Bosna Hersek’in bildiğimiz en eski sakinleri İlirler tarih sahnesinde.

9. YY: Bugünkü anlamıyla İlk Bosna Devleti kuruluyor.

10. YY.: Bosna ismi ilk defa yazılı bir belgede geçiyor. Belge Konstantin Porfirogenet’in ‘Ülke Yönetimi’ adını taşıyan “DE ADMINISTRANDO IMPERIO’ eseridir.

12. YY: Bosna Devletinin bilinen en iyi yöneticisi Kulin Ban zamanında Bosna Hersek’te toprak reformuyla sağlanan ekonomideki ve refah seviyesindeki gelişmelere ilaveten topraklarının genişlemesi suretiyle devletin siyasi etkinliği artıyor.

13. YY: Bosna Hersek’te ilk Müslüman gruplar oluşmaya başlıyor. Bu grupların ilki Macaristan’dan gelip bugün Bosna’nın kuzey doğusunda bulunan Kalesiya’ya yerleşen Halisiye/Kalisiye aşiretidir.

1235: Batı tarafından heretik ilan edilen Bosna Hersek Bogumil halkına karşı Haçlı Seferleri düzenleniyor ancak 3 sene süren Haçlı Seferleri başarısızlıkla sonuçlanıyor.

1463: 1388 yılından beri Bosna Hersek’i kendi toprakları içine almaya çalışan ve bunu stratejik olarak önemli gören Osmanlıların uzun uğraşlarından sonra, İstanbul fethinin 10. yılında, Bosnalılar savaşmaksızın Osmanlı idaresine girmeye razı oluyor. Aynı şekilde her hangi bir zorlama olmaksızın Bosna halkı Müslüman oluyor.

1463 – 1878: Bosna Hersek Osmanlı için aralarında vezir ve paşaların da bulunduğu yüzlerce devlet ve ilim adamları yetiştiriyor. Bunlar arasında: Sokullu Mehmet Paşa (icraatları, projeleri ve kişiliği sayesinde en büyük Osmanlı sadrazamlarından biri kabul edilir), Hadım Sinan Paşa (sadrazam), Silahtar Yusuf Paşa (Kaptan-ı Derya), Hamza Bali (ilim adamı – Hamzaviyye tarikatı kurucusu), Mehmet Halife (tarihçi – şair)…

1831: Bosnalılar Osmanlılara karşı ayaklanıyor. Ayaklanmanın sebebi, Avrupa’ya karşı savunmasız duruma düşen Osmanlının içinde otonomi elde etmek ve bu şekilde Bosna topraklarını işgal etmeye başlayan Batı ülkelerine karşı topraklarını daha rahat bir şekilde korumak. Ayaklanmalar Osmanlı ordusu tarafından bastırılıyor ve Bosna Hersek 1878 yılında Avusturya-Macaristan yönetimine bırakılıyor.

1979: Bosna Basketbol Takımı Avrupa’nın basketbol şampiyonu oluyor.

1992: Bosna Hersek bağımsızlığını ilan ediyor.

2013: Bosna Hersek Futbol Milli Takımı Dünya Şampiyonasına gitme hakkını kazanıyor; oturarak voleybol milli takımı da 7. kez Avrupa şampiyonu oluyor.

GÜNÜMÜZ: Tarih tekrarlanmıyor. Her fert ve her toplum kendi tarihini baştan yazar. Dolayısıyla bugünün tarihini yazmaktan biz sorumluyuz.

Samir Vildiç