Halit Ergenç’e Boşnak mektubu

Çok fazla dizi izlemem, dolayısıyla Muhteşem Yüzyıl’ı da takip etmiyorum ama, Sultan Hürrem’i canlandıran genç oyuncunun diziden ayrıldığını ve reytinglerin düştüğü yönündeki iddiaları biliyorum. Neyse…

Bu mektubum da yerine ulaşacak mı, onu da bilmiyorum, belki Halit Ergenç’in asistanlarının dikkatini çeker de ulaştırırlar.

Sen diye hitap edeceğim, saygısızlığımdan yahut kendime çok yakın bulduğumdan değil, sadece çok uzaklara seslenmediğimi düşünüyorum.

Gezi Parkı olaylarında ilk sıralarda görmüştük seni, şiddet dursun diyordun, “İnsaf ya…” diyordun, şiddeti durdurun diye sesleniyordun bir sanatçı olarak. Şimdi ise şiddetin en ağırını, en acısını desteklemiş biriyle masaya oturup, yemek yemek istediğini söylüyorlar. Yanlışım varsa, Sırp medyasının yalancısıyım ki neredeyse tüm medya aynı haberi verdi.

“Tekrar Sırbistan’ı ziyaret edecek olan ‘Sultan Süleyman’, Halit Ergenç, Sırp sanatçıları Goran Bregoviç ve Ceca (Tsetsa) Rajnatoviç ile tanışmak istediğini belirtmiş. Ergenç, Ceca’nın konserlerine yüz binlerin geldiğini duyduğunu ve kendisine bu yüzden saygı duyduğunu söylemiş. Türk sanatçı, Sırp sanatçılarla akşam yemeğinde bir araya gelecek.”

Bosna Hersek savaşı döneminde, kuşatma altında olan, Saraybosna’yı ilk terk eden kişilerden biriydi Goran Bregoviç. Onun dediğine göre ‘‘Saraybosna’da kalsaydı ve su almak için kuyrukta bekleseydi, şehre hiçbir faydası olmazdı’’. Bu yüzden de Belgrad’ı seçti kaçmak için, orada kaldı, Saraybosna’ya ateş eden Yugoslavya ordusunun da finanse ettiği film çekti, konser yaptı vs. Bu nedenle Bregoviç de müziğini dinlemediğim sanatçılardan biridir, fakat seni anlamaya çalışayım Halit: Bregoviç dünya çapında büyük bir sanatçı, Türkiye’de de çok meşhur ve tanışmak istedin.

Ama Ceca Saraybosna’yı terk edenlerden değildi. O, Bosna’daki savaşı birebir destekleyenlerden biriydi, insanlığa karşı suç işlemekten aranmış Zeljko (Jelyko) Rajnatoviç Arkan’ın eşiydi. Ceca, senin karşı çıktığın şiddetin kendisidir. Konserlerine gelen dinleyici sayısına hayran kaldığın Ceca, bugün ne Hırvatistan’da ne Bosna-Hersek’te büyük şehirlerde konser verebiliyor. Eşi Arkan, savaşta Sırp olmayan vatandaşlara aklın alamadığı acıları çektirmiş “Arkan’ın kaplanları’’ grubunun lideriydi. Belki görmüşsündür, Ron Haviv’in çektiği ve tüm dünyayı dolaşmış bir fotoğraf var: Yıl 1992, Biyelyina’da (Bijeljina) Sırp askerleri öldürdükleri Boşnak sivilleri tekmeliyorlar. Bunu yapanlar Arkan’ın kaplanlarıydı biliyor musun? Biyelyina’ya girdiğinde ‘‘Şehri Müslümanlardan temizlemek’’ için geldiğini dediğini biliyor musun? Arkan’ın kaplanlarının birden 65 masum sivili öldürebildiğine inanabiliyor musun? İnan, çünkü tüm bunlar Bosna-Hersek’te yaşandı. Yakaladıkları kişilere de aklının alamayacağı işkenceler uyguladılar, tecavüz ettiler, dövdüler, hamile kadınların karnını kesip bebeği çıkardılar, insanların gözlerini kör ettiler vs. vs. Ceca işte bunu yapabilen kişinin eşiydi ve onu destekliyordu, Sırp savaş şarkıları söylüyordu.

Konserlerine yüz bin kişinin geldiğini öğrenebildiysen, inan bana bu anlattıklarımı da daha kolay öğrenebilirdin, çünkü bunları herkes biliyor. Biliyorum, bana sanatından bahsedebilirsin, onun sanatçı kimliği ile ilgilendiğini diyebilirsin, sanatın, müziğinin evrensel olduğunu da diyeceksindir. Hayır Halit, masum insanların öldürülmesini destekleyen hiçbir müzik sanat değildir, evrensel değildir ve de onu uygulayan insan değildir.

Anlıyorum, Sırbistan’da meşhursun, o şöhretini bu şekilde artırmak istedin, dizi tutuldu vs. Fakat bilmiyor musun, o gittiğin Sırbistan’da Ceca gibilerin Boşnakların “Türk oldukları için’’ öldürülmesini desteklediğini? Şimdi bana diyebilirsin ki (mektubumu okuduğunu farz edelim) “Hep geçmişle mi yaşayalım, zaman barış zamanıdır’’ diye. Ama gel gör ki biz bunu zaten uygulamaya çalışıyoruz, üç millet birlikte yaşıyoruz ve de, biliyor musun, biz Boşnaklar kin, nefret beslemeyiz. Dolayısıyla bütün Sırpları düşman olarak görmeyiz, zamanında da görmediğimiz için komşularımız tarafından vurulduk. Bütün Sırplar da aynı değil, onu da kabul etmem lazım ama, senin yaptığın başka. Ceca’ya saygı duymak, Bosna Hersek’te yüz binleri katletmiş olanlara, yani Çetniklere saygı duymaya eşittir. Çetnik nedir bilmiyorsan bir zahmet araştırıver.

İnsanlığa karşı duyarlılık sadece Taksim caddelerinde bir iki tur atıp “Şiddete dur’’ demekle olmuyor. “Sultan Süleyman’’ Bosna Hersek’te de izleniyor ve burada da sevildiğini diyebilirim. Ama belli ki pek de yaşadıklarından yola çıkarak Boşnaklara bakmıyorsun. Ya da Bosna’ya gelirsen, burada uygulayacağın sevgi formülü başka olacaktır. Bak bende yalan yok, Ceca’yı Bosna’da da dinleyenler var ve onu da eleştiririm ama, bil ki savaştan derin yaraları olanlar adını bile duymak istemezler. Ondandır konser veremiyor olması.

Bosna’da bu soruyu soran kaç kişiyi duydum tahmin edemezsin.

Kısacası Halit, tanışmak için Sırbistan’da başka sanatçı mı kalmadı?

Yazar: Emine Seçeroviç Kaşlı

Kaynak: Zaman.com.tr